In het kader van de Europese Cyber Security Maand schrijven wij een aantal artikelen over online bedreigingen van je privacy en veiligheid. We beginnen met misschien wel het meest persoonlijke onderwerp: cyberpesten en cyberstalking.
Cyberpesten is een groeiend probleem. Persoonlijke bedreigingen, laster en aanvallen op de waardigheid van een slachtoffer komen steeds vaker voor op social media en blogs. Het effect op deze slachtoffers is verwoestend, met symptomen variërend van stress tot depressie. In een studie uit 2011 ontdekte het Britse ECHO dat 35% van de slachtoffers leed aan ernstige angst en posttraumatische stress-symptomen; 70% ervoer ten minste één symptoom als gevolg van cyberpesten.
Dankzij het internet is ons leven een etalage. We zijn zichtbaar en daardoor kwetsbaar. Het is voor kwaadwillenden makkelijker dan ooit om anoniem die kwetsbaarheid te misbruiken en personen ongehinderd lastig te vallen.
Iedereen kan slachtoffer worden van cyberpesten
Sociale netwerken zoals Facebook en Twitter hebben meer gebruikers dan landen inwoners hebben. Om te denken dat al hun leden vriendelijk en zachtaardig met elkaar omgaan is niet realistisch. Net als in de ‘echte wereld’ is er op social media haat, spanning en afgunst.
Virtuele intimidatie heeft minstens zulke sterke gevolgen voor slachtoffers als offline pesten
Op internet komt er ook de virtuele afstand tussen pestkop en slachtoffer bij: personen zijn rijen in een database, half gevulde profielen, foto’s in lage resolutie. Terwijl pesten in de echte wereld meer voorkomt onder mensen die elkaar kennen, is die grens er niet op Facebook en Twitter.
Die depersonalisatie bagatelliseert het pesten tot louter een muisklik; vergelijkbaar met een soldaat die op honderden kilometers afstand één knop indrukt om een raket af te vuren. De anonimiteit is daarbij een extra motivatie die er in de echte wereld niet is.
De vele vormen van cyberpesten
Voorbeelden van cyberpesten vinden we elke dag op het internet, op de walls van onze favoriete social media, in commentaren op blogs, in e-mails… Denk bij cyberpesten aan:
- Een bombardement van oproepen, berichten en e-mails
- Smaad op Twitter, blogs en open fora
- Onbevoegde toegang tot social media-accounts voor destructieve doeleinden
- Toegang tot apparaten ter bespioneren of wijzigen van persoonlijke gegevens
- Spam of aanstootgevend materiaal per mail versturen
- Obscene of gewelddadige berichten sturen
- Identiteitsdiefstal om de reputatie van het slachtoffer te schaden
Hoe bescherm je je tegen cyberpesten?
Al deze gevaren zouden genoeg reden zijn om social media af te schaffen, nietwaar? Een verbod op sociale netwerken zou het probleem echter alleen verplaatsen. Slimmer is om de risico’s te kennen en erkennen, en leren hoe je je ertegen moet wapenen. Op die manier begeef je je veilig op het internet én geniet je van al het mooie dat social media te bieden hebben.
Je hoeft dus niet direct al je accounts te sluiten. Volg de volgende tips ter preventie tegen cyberpesten.
1. Voorkom paniek
Handel niet onder invloed van angst. Weinig dingen zijn zo stressvol en alarmerend als bedreigende berichten van een cyberpestkop, maar zie het zo: angst is exact waar de stalker op uit is. Houd daarom het hoofd koel, verzamel informatie en zie wat er gebeurt zonder te reageren. Deel de berichten met een vertrouwd persoon: emotionele ondersteuning is van cruciaal belang.
2. Blokkeer de persoon of beperk de toegang
De meeste sociale netwerken (waaronder Facebook en Twitter) hebben opties om bepaalde gebruikers te blokkeren. Mail kan worden gefilterd en zelfs chat-apps hebben zwarte lijsten voor ongewenste gebruikers. Heb je een persoonlijk blog? Schakel dan tijdelijk reacties uit en wie weet bedaard de situatie.
3. Bescherm je pc tegen indringers
Typische motivatie van een cyberpestkop is het verkrijgen van informatie over jou, in ernstige gevallen door middel van ongeautoriseerde toegang tot je computer of telefoon. Beveilig daarom je pc tegen aanvallen van buitenaf met daarvoor bedoelde software, of zoek hulp van een expert.
4. Bescherm je WiFi
Een draadloos netwerk met standaardwachtwoord is de perfecte toegangspoort voor een pestkop, als hij/zij in jouw buurt woont. Stel daarom een zo uitgebreid mogelijk wachtwoord in en deel deze alleen met personen die je honderd procent vertrouwt. Weet je niet hoe je een WiFi-wachtwoord instelt? Neem dan contact op met de leverancier/maker van je router.
5. Let op je privacy op social media
Dat privacy-menu van Facebook is er niet voor niets. Loop al je social media-accounts na en kijk nog eens goed wie allemaal jouw gegevens, foto’s en updates mogen zien. Zet niet al je gegevens op openbaar en bedenk goed wat je deelt op internet.
6. Activeer verificatie in twee stappen in je apps
Steeds meer diensten maken gebruik van verificatie in twee stappen, zodat kwaadwillenden met alleen je wachtwoord geen toegang meer tot je account kunnen krijgen. Deze tweede stap wordt doorgaans vestuurd naar je mobiele telefoon, waar de cyberpestkop als het goed is geen toegang toe heeft.
7. Gebruik sterke wachtwoorden en verander ze vaak
Op websites en apps die geen gebruik maken van tweestaps-authenticatie is het slim om een zo moeilijk en lang mogelijk wachtwoord te bedenken. Gebruik hoofdletters, kleine letter, getallen en tekens. En, minstens zo belangrijk, verander je wachtwoord regelmatig! Overigens kunnen computers nog altijd je wachtwoord ontcijferen, via allerlei geniepige methodes.
8. Meld aanstootgevende berichten
De meeste sociale netwerken bieden mogelijkheden om ongewenste en aanstootgevende inhoud te melden aan beheerders. Zij hebben weer de macht om je stalker of pestkop definitief te verwijderen van het netwerk, zodat je er geen last meer van hebt. Facebook, Twitter en Gmail vertellen je stuk voor stuk hoe je zo’n melding doet.
9. Installeer een app voor het blokkeren van oproepen en sms’jes
Voor zowel Android als iPhone zijn er apps die telefoontjes en berichten van bepaalde contactpersonen voor je blokkeren, zoals Blacklist Plus voor Android. Bij bepaalde Android-modellen en iPhones met iOS 7 zit deze optie ingebakken.
10. Neem contact op met de politie
Intimidatie en cyberpesten is strafbaar. Ben je dus bang voor je veiligheid, neem dan contact op met de autoriteiten. Verzamel alle gegevens die je maar hebt over je belager, zoals IP-nummers, e-mailadressen en andere aanwijzingen, en vraag een familielid of goede vriend je te helpen bij de aangifte. Maak ook melding bij Meldknop.nl.
Ben je slachtoffer geweest van cyberpesten?
Heb je zelf last ondervonden van cyberpesten, dan is het het zeker waard om je ervaringen te delen met anderen. Wat heb je ervan geleerd? Hoe heb je de problemen opgelost? Wat voor tips heb je om cyberpesten te voorkomen? Hoe herken je cyberpesten? Jouw ervaring kan nuttig zijn bij het uitroeien van dit verschrikkelijke gedrag.
